Η Ιστορία της Στοάς
Ιστορία της Στοάς Πεσμαζόγλου
Η Στοά Πεσμαζόγλου στην οδό Πανεπιστημίου 39, βρίσκεται στη θέση του Μεγάρου Ι. Πεσμαζόγλου ή Στοά της Πρωϊας, ενός εμβληματικού κτιρίου της Αθήνας του 20ου αιώνα. Το 1976 ανεγέρθηκε το σημερινό μοντερνιστικό κτίριο σε σχέδια Aλέκου Καλλιγά (1932-2006) ενός αρχιτέκτονα που άφησε το στίγμα του στην Αθήνα με νεόδμητα κτίρια και μεγάλες ανακαινίσεις όπως το Μουσείο Μπενάκη, το Μέγαρο Αρσακείου και άλλα έργα.
Ο Καλλιγάς υπηρέτησε το αίτημα για ένα σύγχρονο εμπορικό ακίνητο διατηρώντας ιστορικά στοιχεία όπως το κιγκλίδωμα με την ξυλόγλυπτη κουπαστή στην κεντρική κλίμακα. Σήμερα, η Στοά αποτελεί κομβικό εμπορικό προορισμό της πόλης ενώ στεγάζει γραφεία, εμπορικές επιχειρήσεις καθώς και επιχειρήσεις εστίασης στο ισόγειο.
Μέγαρο Πεσμαζόγλου
Ο ομογενής Ιωάννης Πεσμαζόγλου ερχόμενος στην Αθήνα, χτίζει το 1890 το Μέγαρο Πεσμαζόγλου, την ίδια εποχή που αναθέτει στον Ερνέστο Τσίλλερ (Ernst Ziller 1899-1988) τον σχεδιασμό του θρυλικού Ξενοδοχείου Ακταίον στο Φάληρο και την νεωτεριστική πολυκατοικία Πεσμαζόγλου, Βασιλίσσης Σοφίας 2-4 και Ηρώδου Αττικού που υπήρξε το μεγαλύτερο μέχρι τότε κτήριο της πόλης με τους πρώτους ανελκυστήρες στην Ελλάδα. Τα τρία αυτά κτίρια σηματοδότησαν με εμφατικό τρόπο την επιθυμία εξευρωπαϊσμού της πολύ νέας ακόμα πρωτεύουσας.
Το μέγαρο της Πανεπιστημίου ανέλαβε ο μαθητής και συνεργάτης του Τσίλλερ, Πάνος Καραθανασόπουλος, ο οποίος θα σχεδιάσει αργότερα, μεταξύ άλλων, το νέο Παρθεναγωγείο της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης και το ξενοδοχείο Ποσειδώνιο στις Σπέτσες. Ακολουθώντας τις απαιτήσεις της εποχής, δημιούργησε ένα κοσμοπολίτικο μέγαρο εκλεκιστικού ρυθμού που προσείλκυσε καινοτόμες επιχειρήσεις και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες.
Ιωάννης Πεσμαζόγλου
Ο Ιωάννης Γ. Πεσμαζόγλου (1857-1906), ήταν τραπεζίτης και πολιτικό πρόσωπο που προσέφερε στον σύντομο βίο του, με τον ζήλο των Ελλήνων της διασποράς, αδιάλειπτα οικονομική ενίσχυση και υπηρεσίες στην πατρίδα.
Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια όπου, μετά τις σπουδές του στο Παρίσι, για να βοηθήσει την οικογένεια του που είχε υποστεί οικονομική καταστροφή, εργάστηκε ως γραφέας στην τράπεζα Credit Lyonnais. Λίγο αργότερα κατόρθωσε να ιδρύσει τη δική του τράπεζα και το 1892 να εξαγοράσει την Τράπεζα Αθηνών οπότε και εγκαταστάθηκε στην ελληνική πρωτεύουσα. Ανακηρύχθηκε Μέγας Ευεργέτης από την κυβέρνηση Θεοτόκη με ομόφωνη συμφωνία της αντιπολίτευσης και η παραπλήσια της Στοάς οδός Μενάνδρου, κάθετος της Πανεπιστημίου μεταξύ Στοάς Πεσμαζόγλου και Αρσακείου,μετονομάστηκε τιμητικά σε οδό Ι. Πεσμαζόγλου.
Η Πρωΐα
Η Στοά Πεσμαζόγλου είναι επίσης γνωστή ως Στοά Πρωΐας καθώς το προϋπάρχον Μέγαρο στέγασε την Πρωΐα, μια από τις μεγαλύτερες εφημερίδες του Μεσοπολέμου.
Το 1925 οι γιοί του Ιωάννη Πεσμαζόγλου, ο πολιτικός και διπλωμάτης Γεώργιος μαζί με τον αδελφό του Στέφανο, ίδρυσαν μία την Πρωϊα, μια εφημερίδα που απέκτησε κύρος και σταθερά μεγάλη κυκλοφορία.
Συνεργάτες της υπήρξαν, ανεξαρτήτως φρονημάτων, κορυφαίοι δημοσιογράφοι και άνθρωποι των γραμμάτων, όπως ο Φώτος Πολίτης με την στήλη της θεατρικής κριτικής, ο Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος της κριτικής της τέχνης ο Κώστας Βάρναλης ως χρονογράφος και ο Στρατής Μυριβήλης με τα «Πτερόεντα» και «Το διήγημα της Κυριακής», όπου δημοσίευσε γνωστά διηγήματα.Η Στοά Πρωΐας έγινε τόπος συνάντησης πολιτικών, δημοσιογράφων, δημοσίων προσώπων αλλά και πεζογράφων καθώς, κατά τη συνήθεια της εποχής, πρωτοδημοσίευαν τα έργα τους στον τύπο σε συνέχειες.